Naar school, een spannend moment dat logischerwijs heel wat emoties met zich meebrengt.
Een nieuwe omgeving, nieuwe zorgfiguren, nieuwe kindjes, veel meer kindjes, meer drukte, …. Daarnaast bestaat een schooldag uit veel meer “moetes” dan doorgaans de gewoonte was in de opvang of crèche of thuis. Bovendien is er ook veel minder flexibiliteit en moeten ze gewoon meer de groep volgen.
We kunnen dus stellen dat deze overgang bij zowel de jonge als oudere kinderen heel wat teweeg brengt. Een logisch gevolg? Storend of moeilijk gedrag en meer moeite met slapen.
Wat kan je verwachten?
Een overprikkeld kindje, een kindje dat de hele dag heel “braaf” was maar eenmaal thuis helemaal ontploft, veel jammeren, veel “nee” zeggen, roepen, kwaad worden, broer of zusje pesten of pijn doen, tegendraads doen, moeilijk in slaap vallen, veel wakker worden ’s nachts, heel vroeg in slaap vallen, slecht eten, …
Hier is het belangrijk van te begrijpen dat al dat “storend” gedrag een noodkreet is. Ze zijn overprikkeld of gespannen en hebben op deze leeftijd nog de steun van een volwassene nodig om die spanning los te laten; ze hebben de hele dag moeten luisteren en willen zich nu wel laten horen of gelden, ze hadden de hele dag geen “veilig plekje” waarbij ze zichzelf konden zijn en dat veilig plekje ben jij, …. Vergeet dus niet te kijken naar de nood onder het gedrag en weet dat dit gewoon normaal is.
Wat kan je doen?
Er is natuurlijk heel wat dat je kan doen. Hierbij moeten we vooral kijken naar manieren om te voldoen aan de emotionele noden van je kind en zoeken naar manieren om je kind te laten tot rust komen en ontprikkelen op het einde van de dag. Hieronder een paar tips om hiermee om te gaan.
· Bied voorspelbaarheid en structuur
Een goede voorbereiding is een belangrijke eerste stap en dat doe je door voorspelbaarheid en structuur aan te bieden. Dit kan je aanbieden door duidelijk te communiceren over de nakende schoolstart maar ook door die schoolstart visueel en tastbaar te maken. Dit kan je onder andere doen aan de hand van een weekplanner of routineplanner.
Zo een leuke weekplanner kan je aankopen via de webshop van Lune. Wees snel, wat de eerste 5 bestellingen krijgen er een leuke gelamineerde aftelkalender bij!
· Vermijd honger en dorst
Breng eten en iets om te drinken mee als je je kindje gaat ophalen. Hiermee vul je niet alleen hun energielevels terug aan, je toont ook dat je aan hen hebt gedacht. Bovendien werkt eten en drinken heel regulerend, het is dus ook een manier om al wat te ontprikkelen.
· Beantwoord de emotionele noden van je kind
De emotionele noden van je kind beantwoorden kan op veel andere manieren. Zeg hoe hard dat je hem/haar hebt gemist vandaag. Zeg dat je ernaar uitkeek om hem/haar terug te zien en te knuffelen. Vraag naar zijn/haar dag maar stel gerichte vragen. “Wat deed je lachen vandaag”, “Heeft er iets jou boos gemaakt”, “Was je triestig vandaag”, “Heb je gedanst”, ….
Dat is een begin, maar met de onderstaande puntjes, kan je hier nog een stapje verder in gaan:
Maak tijd:
Het moet gelukkig niet veel zijn, 10 minuutjes is al veel. De voorwaarde is wel dat je de hele tijd je kindje jouw volledige aandacht geeft. Geen telefoon, geen huishouden, geen opruimen, ….
Zet in op verbindend spel
Om nog een stapje verder te gaan in dat emotionele luik, kan je verbindend spel introduceren. Kort gezegd is verbindend spel een manier om gebeurtenissen te verwerken en prikkels van de dag los te laten. Een kindje moet op school heel veel luisteren en volgen en hebben ze heel weinig inspraak of zeggenschap. Hierdoor zitten ze op het einde van de dag vol spanning. Gelukkig kan je dat als ouder heel gemakkelijk aanpakken via spel.
Dit kan via rollenspel waarbij hij/zij bv. de juf of meester naspelen en jij bent het kindje of een bepaalde spannende gebeurtenis.
Een andere manier is door je kindje fysiek de overhand te laten nemen tijdens machtsomkeerspel. Daag je kindje uit om je omver te duwen door te zeggen dat hij/zij je toch niet omver kan duwen. Als ze dit dan proberen, laat je je met veel drama vallen. Ze zullen hard lachen en hiermee die spanning rond die onmacht loslaten. Dit is maar één voorbeeld, het kan op veel manieren uitgevoerd worden.
Een andere leuke vorm van verbindend spel is scheidingsspel. Dit zijn alle vormen van kiekeboe, verstoppertje, tikkertje, …. Hier zal je op een speelse manier de scheiding die overdag plaatsvindt, helpen verwerken.
Er valt veel meer te zeggen over verbindend spel, spel is nl. DE manier om te communiceren met jonge kinderen. Ze verwerken alles via spel. Dit komt dan ook uitgebreid aan bod tijdens mijn 1:1 begeleidingen waarbij je bovendien ook toegang krijgt tot een E-book over dit onderwerp.
Zorg voor ontprikkelende activiteiten
Door in te zetten op ontprikkelen zal je kindje zijn/haar stress systeem tot rust komen. Sensorisch spel is hier geweldig voor. Voorbeelden hiervan zijn met zand spelen of met water spelen. Als je wat verder wil gaan dan kan je een schaal met ongekookte rijst of maïs aanbieden. Doe hier wat auto’s of diertjes in en ze kunnen zich laten gaan. Voor jongere kindjes kan je droge havermout gebruiken of ongekookte grote stukken pasta gebruiken.
Je kan natuurlijk ook een leuk sensorisch spel pakketje vinden op de webshop van Lune of het eens komen uittesten op de speelsessies in Tervuren.
Maar ontprikkelen gaat nog veel verder.
Zo werkt buitenlucht ontprikkellend en verlaagt het de stress maar helpt ook met het vastleggen van het bioritme, helpt slaapdruk opbouwen en stimuleert de aanmaak van de bouwstenen voor het slaaphormoon.
Voldoende fysieke activiteit werkt ook ontspannend en verhoogt de slaapdruk. Bovendien is het een mooie manier om alle spanningen van de dag los te laten. Zorgen dat de mogelijkheid er is voor voldoende fysieke activiteit is dus een belangrijk punt. dit kan zowel buiten als binnen.
Daarnaast zijn deze activiteiten ook prima vlak voor bedtijd. Er wordt vaak gedacht dat kinderen rustig moeten zijn vlak voor bedtijd, maar net het omgekeerde geldt. Die spanning moet eruit en daarvoor is even heel wild spelen ideaal. Laat ze maar springen en rondlopen, met kussens gooien en rollen op de vloer. Sommige kinderen komen vanzelf tot rust eenmaal je duidelijk maakt dat het gedaan is. Andere kinderen (vooral jongere kindjes), hebben wat meer sturing nodig om terug tot rust te komen. Dit kan door een andere rustige activiteit voor te stellen, grenzen te trekken of zelfs door nog snel kort te gaan wandelen.
Loopt de scheiding moeilijk?
Bij sommige kindjes verloopt de scheiding heel moeizaam. Dit brengt natuurlijk extra spanning en moeilijkheden met zich mee, die je ook kan voelen in het gedrag of de slaap van je kindje. Hierop inzetten is dus een extra factor om mee in rekening te nemen.
Om je kindje hierin te ondersteunen kan je gelukkig heel wat doen.
1) Voorbereiding:
Een goede voorbereiding is al half gewonnen. Haal boekjes in huis over de schoolstart, maak zelf een leuke compilatie aan foto's over de school, kals, juf, ... en zorg voor een fijn wenmoment.
PS: Via onderstaande link, krijg je toegang tot een volledig personaliseerbaar "Naar school" fotoboekje"
Daarnaast is het belangrijk van duidelijke afspraken te maken. Hiermee bedoel ik vooral dat je je kindje moet duidelijk maken wat hij/zij kan verwachten. wie komt wanneer je kindje halen, hoe zullen jullie naar daar gaan, hoe verloopt het afscheid, ... Dit lijken voor ons misschien onbelangrijke punten of heel logische stappen, maar dat is het niet voor een kind. Een schoolstart brengt enorm veel nieuws met zich mee en hierdoor ook zeer veel onvoorspelbaarheid en onzekerheid. Dit alleen al geeft veel spanning bij een kindje. Door structuur en voorspelbaarheid te bieden, kan je je kindje al heel veel rust bieden. Dit kan je extra ondersteunen door samen af te tellen naar de schoolstart. Via de onderstaande link kan je een een leuke aftelkalender downloaden. Print deze af en tel zo samen met je kind mee af naar de schoolstart. Heb je interesse in de weekplanner? Dan krijg je een gelamineerde versie van deze aftelkalender er gratis bij!
2) Overbrug de scheiding
In een volgende stap is het belangrijk van na te denken over manieren om de scheiding te overbruggen. Gescheiden zijn van zijn zorgfiguren is voor een jong kind eigenlijk een zeer kwetsende en stresserend gebeuren. Deze drang is primitief gestuurd en komt voort uit de idee dat een jong kind zijn zorgfiguren nodig heeft om te overleven. Zolang er geen vorm van hechting is ontstaan tussen die nieuwe zorgfiguren (zoals de juf of meester), is het dus heel normaal dat de scheiding iets heel moeilijk is voor een kind.
Je kan gelukkig heel wat doen om die scheiding overdag te overbruggen. Dit kan op veel verschillende manieren maar het principe is steeds hetzelfde nl. dat je duidelijk maakt dat je terugkomt en je aan je kind denkt terwijl jullie niet bij elkaar zijn.
Een paar voorbeelden hieronder:
o teken een hartje op beide jullie handen
o hang foto’s van jullie en jullie gezin aan de boekentas van je kindje
o geef je kindje iets van jou mee (een armband, sjaal, ketting, …).
o bespreek wat je samen zal doen na school.
o …
3) Haal de achterstand in
Als laatste mag je niet vergeten van de achterstand in te halen. Zoals al werd vermeld is deze scheiding voor zo een kindje in het begin heel zwaar. Die scheiding tegengaan is als het ware een overlevingsinstinct. Als ze dan eindelijk herenigd worden met jou, zullen ze extra hard je aandacht nodig hebben en vragen. Wees hier dus op voorbereid. Wat houdt dat in?
Misschien kan je in die eerste weken minder inplannen op de avond zodat je meer tijd hebt met je kind. Kan je ervoor zorgen dat de maaltijd al zo goed als klaar zijn of kiezen voor snelle maaltijden, zodat je geen uren in de keuken moet zitten. Hetzelfde geldt voor de rest van je huishouden, zet dat even op een lager pitje zodat je je kind kan geven wat hij/zij nodig heeft. Zorg daarnaast ook goed voor jezelf want je zal extra hard bevraagd worden. Dit vergt de nodige mentale ruimte en die maak je enkel door goed voor jezelf te zorgen.
Daarnaast kan je dit ook voelen bij bedtijd of ’s nachts. Een kindje zal misschien op die momenten meer van je vragen. Hierin meegaan en onvoorwaardelijk je aandacht en tijd geven, is dan de beste manier om doorheen deze woelige periode te komen. Meer hierover hieronder.
Hoe zit dat nu met slaap?
Om de slaap van je kindje te ondersteunen in deze moeilijke periode, is het bovenstaande een belangrijke eerste stap. Zorg voor ontspanning, zorg voor extra verbinding met je kindje, en zorg ervoor dat de scheiding zo optimaal mogelijk wordt ondersteund.
Tijdens deze woelige periode is het volkomen normaal dat een kind terug wat extra steun nodig heeft om te gaan slapen. Ga wat vroeger naar boven en neem je tijd voor het lezen van een boekje en nog wat extra knuffels.
Kinderen zijn op emotioneel vlak nog volop aan het ontwikkelen. Ze zijn hierdoor nog niet in staat om zich volledig zelfstandig te reguleren en hebben dus een ouder nodig om de nodige rust te vinden, al helemaal wanneer ze grote veranderingen doormaken. Twijfel dus niet om nog even naast je kindje te liggen of zelf te blijven tot hij/zij in slaap valt. Daarnaast is het ook perfect normaal dat ze terug (wat meer) wakker worden ’s nachts. Op dat moment zijn ze op zoek naar extra knuffels, extra liefde, de bevestiging dat je nabij bent, ….
Hier responsief zijn is absoluut nodig. Zoek zelf waar je de grens wil leggen maar hou ook in je achterhoofd waarom hij/zij dit doet en hou voor ogen dat elk kind zijn eigen grenzen en noden heeft. Dit kan natuurlijk belastend zijn voor jou als ouder. Durf dus te zoeken naar een balans tussen de nieuwe noden van je kind en je eigen noden, maar onthoud vooral dat er geen juist of fout is. Durf te luisteren naar wat je kind nodig heeft en dit onvoorwaardelijk aan te bieden en durf erop vertrouwen dat alles wel terug in zijn plooi zal vallen zodra je kind hier klaar voor is.
Toch meer hulp nodig met de slaap van je kindje? Dan ben ik er graag voor jou. Je kan bij mij terecht voor opvolg- of vraaggesprek waarin we je kleine vragen kort overlopen. Maar je kan ook bij mij terecht voor een volledige analyse van de situatie, waarbij samen toewerken naar een afgestemde en duurzame aanpak. Onzeker of ik je wel kan helpen of welke dienst bij jou vraagstelling past? Stuur me dan een mailtje of vraag een kennismakingsgesprek aan.